“ครู” คือวิชาชีพที่มีเกียรติ และเป็นแบบอย่างของสังคม การรักษามาตรฐานวิชาชีพและยึดมั่นในจรรยาบรรณจึงเป็นหัวใจสำคัญที่ทุกคนในสายงานการศึกษาต้องเรียนรู้และเข้าใจอย่างลึกซึ้ง โดยเฉพาะผู้ที่กำลังจะสอบใบอนุญาตประกอบวิชาชีพครู หรือเตรียมตัวเข้าสอบบรรจุเป็นข้าราชการครูในปี 2568
บทความนี้ การศึกษาไทย ขอ สรุปมาตรฐานวิชาชีพครูและจรรยาบรรณของวิชาชีพฉบับล่าสุด พ.ศ. 2568 ที่ยึดตามข้อบังคับคุรุสภา ฉบับที่ 4 พ.ศ. 2562 ซึ่งยังคงใช้ในปัจจุบัน เพื่อให้คุณเตรียมตัวสอบได้ตรงประเด็น เข้าใจง่าย และนำไปใช้ได้จริง
มาตรฐานวิชาชีพครู 2568 มีกี่ด้าน?
ตามข้อบังคับคุรุสภา มาตรฐานวิชาชีพครูแบ่งออกเป็น 3 ด้านหลัก ได้แก่:
- มาตรฐานความรู้และประสบการณ์วิชาชีพ
- มาตรฐานการปฏิบัติงาน
- มาตรฐานการปฏิบัติตน (จรรยาบรรณวิชาชีพ)
1. มาตรฐานความรู้และประสบการณ์วิชาชีพ
มีผลบังคับใช้ตั้งแต่ 20 มีนาคม 2562 เพื่อให้ทันกับการเปลี่ยนแปลงของโลกและการศึกษายุคใหม่ โดยสรุปมี ความรู้ 6 ด้าน และ ประสบการณ์ไม่น้อยกว่า 1 ปี ดังนี้:
ความรู้ 6 ด้าน
- บริบทโลก สังคม และปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง
- จิตวิทยา พัฒนาการ และการให้คำปรึกษา
- ศาสตร์วิชาที่สอน หลักสูตร เทคโนโลยีดิจิทัล
- การวัดผล ประเมินผล และวิจัย
- ภาษาไทย ภาษาอังกฤษ และเทคโนโลยีการศึกษา
- การประกันคุณภาพการศึกษา
ประสบการณ์วิชาชีพ
- ต้อง ผ่านการปฏิบัติการสอนในสถานศึกษาไม่น้อยกว่า 1 ปี
- นับรวมการฝึกประสบการณ์ระหว่างเรียน + การสอนในสถานศึกษาจริง
2. มาตรฐานการปฏิบัติงาน
เป็นข้อกำหนดเกี่ยวกับคุณลักษณะการทำงานและพฤติกรรมของครูในหน้าที่ มีทั้งหมด 15 ข้อ แบ่งเป็น 3 กลุ่ม:
2.1 การปฏิบัติหน้าที่ครู (5 ข้อ)
- มุ่งมั่นพัฒนาผู้เรียน
- เป็นแบบอย่างที่ดี
- ส่งเสริมความหลากหลายทางการเรียนรู้
- สร้างแรงบันดาลใจ
- พัฒนาตนเองอย่างต่อเนื่อง
2.2 การจัดการเรียนรู้ (5 ข้อ)
- พัฒนาหลักสูตรและจัดการเรียนรู้
- บูรณาการศาสตร์แห่งการสอน
- ดูแลผู้เรียนรายบุคคล
- สร้างบรรยากาศการเรียนรู้
- ใช้งานวิจัยและเทคโนโลยีเพื่อพัฒนาการเรียนการสอน
2.3 ความสัมพันธ์กับผู้ปกครองและชุมชน (5 ข้อ)
- ร่วมพัฒนานักเรียนกับผู้ปกครอง
- สร้างเครือข่ายการเรียนรู้
- ศึกษาบริบทของชุมชน
- ส่งเสริมภูมิปัญญาท้องถิ่น
- สื่อสารและทำงานร่วมกันอย่างมีประสิทธิภาพ
3. มาตรฐานการปฏิบัติตน (จรรยาบรรณวิชาชีพ)
จรรยาบรรณของครู คือแนวทางในการประพฤติปฏิบัติที่ต้องถือปฏิบัติเพื่อรักษาศักดิ์ศรีวิชาชีพ แบ่งเป็น 5 ด้าน 9 ข้อ ดังนี้:
3.1 จรรยาบรรณต่อตนเอง
- พัฒนาตนเอง มีวินัยในวิชาชีพ เป็นแบบอย่างที่ดี
3.2 จรรยาบรรณต่อวิชาชีพ
- รักษาศักดิ์ศรี ซื่อสัตย์ ยึดมั่นในความถูกต้อง ไม่ละเมิดลิขสิทธิ์
3.3 จรรยาบรรณต่อผู้รับบริการ (สำคัญที่สุด)
- เมตตา ใส่ใจ ไม่เลือกปฏิบัติ ไม่แสวงหาผลประโยชน์จากศิษย์
3.4 จรรยาบรรณต่อผู้ร่วมวิชาชีพ
- เคารพกัน สนับสนุนกัน สร้างความสามัคคี ไม่กลั่นแกล้งกัน
3.5 จรรยาบรรณต่อสังคม
- เป็นผู้นำด้านวัฒนธรรม สิ่งแวดล้อม เศรษฐกิจ และประชาธิปไตย
คุณสมบัติของผู้ขอรับใบอนุญาตประกอบวิชาชีพครู
ตาม พ.ร.บ.สภาครูฯ พ.ศ. 2546 มาตรา 44:
- อายุ ไม่ต่ำกว่า 20 ปีบริบูรณ์
- จบวุฒิทางการศึกษา หรือเทียบเท่าที่ คุรุสภารับรอง
- ผ่านการฝึกสอนไม่น้อยกว่า 1 ปี
หมายเหตุ: คุณสมบัติข้างต้นสำหรับการขอใบอนุญาตครู ซึ่งต่างจากคุณสมบัติของผู้ที่จะเข้ารับราชการที่กำหนดอายุขั้นต่ำ 18 ปีบริบูรณ์
เทคนิคเตรียมสอบมาตรฐานและจรรยาบรรณวิชาชีพ
- ท่องจำ ความรู้ 6 ด้าน ให้ครบ
- เข้าใจบริบทของจรรยาบรรณ โดยเฉพาะ ต่อผู้รับบริการ
- ฝึกทำข้อสอบแนว สถานการณ์จำลอง
- ทบทวน พ.ร.บ.สภาครูฯ และหลักเกณฑ์ของคุรุสภา
- ติดตามประกาศจากคุรุสภาอย่างต่อเนื่องที่ ksp.or.th
บทสรุป
มาตรฐานวิชาชีพครู 2568 คือกรอบกำกับการทำงานของครูไทยในยุคใหม่ ทั้งในแง่ของความรู้ พฤติกรรมการสอน และจริยธรรม โดยเฉพาะ “จรรยาบรรณของวิชาชีพ” ที่ครูทุกคนต้องยึดมั่น หากคุณเตรียมสอบครู หรือเตรียมตัวสอบใบอนุญาตครู บทความนี้คือสรุปที่คุณควรอ่านและนำไปใช้ในการเตรียมสอบอย่างรอบด้านครับ.
