ประวัติความเป็นมาของวันภาษาไทยแห่งชาติ

วันภาษาไทยแห่งชาติ ตรงกับวันที่ 29 กรกฎาคมของทุกปี โดยเริ่มจัดงานครั้งแรกในปี พ.ศ. 2542 วันสำคัญนี้มีที่มาจากเหตุการณ์สำคัญในประวัติศาสตร์ไทย

จุดเริ่มต้นของวันภาษาไทยแห่งชาติ

จุดเริ่มต้นของวันภาษาไทยแห่งชาติมาจากเหตุการณ์เมื่อวันที่ 29 กรกฎาคม พ.ศ. 2505 เมื่อพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร (รัชกาลที่ 9) เสด็จพระราชดำเนินไปทรงอภิปรายในหัวข้อ “ปัญหาการใช้คำไทย” ณ การประชุมวิชาการของชุมนุมภาษาไทย คณะอักษรศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย

ความสำคัญของภาษาไทย

ภาษาไทยมีประวัติศาสตร์อันยาวนาน โดยมีจุดเริ่มต้นในสมัยพ่อขุนรามคำแหงมหาราช เมื่อราวปี พ.ศ. 1826 ซึ่งทรงประดิษฐ์ “ลายสือไทย” ขึ้นเป็นครั้งแรก โดยดัดแปลงมาจากอักษรมอญและเขมร ประกอบด้วยพยัญชนะ สระ และวรรณยุกต์ เพื่อใช้แทนความหมายและเสียงต่างๆ ในภาษาไทย ซึ่งต่อมาได้พัฒนาเป็น “อักษรไทย” ที่เราใช้กันในปัจจุบัน

การประกาศใช้วันภาษาไทยแห่งชาติ

วันภาษาไทยแห่งชาติได้รับการประกาศใช้อย่างเป็นทางการครั้งแรกในปี พ.ศ. 2542 โดยมติคณะรัฐมนตรี เมื่อวันที่ 5 ธันวาคม พ.ศ. 2542 ซึ่งเป็นวันเฉลิมพระชนมพรรษาครบ 6 รอบของรัชกาลที่ 9 คณะรัฐมนตรีได้มีมติให้วันที่ 29 กรกฎาคมของทุกปีเป็น “วันภาษาไทยแห่งชาติ”

พระราชดำรัสเกี่ยวกับภาษาไทย

ในการอภิปรายเมื่อวันที่ 29 กรกฎาคม พ.ศ. 2505 พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดชได้ทรงแสดงความห่วงใยต่อภาษาไทย โดยมีพระราชดำรัสตอนหนึ่งว่า:

“เรามีโชคดีที่มีภาษาของตนเองแต่โบราณกาล จึงสมควรอย่างยิ่งที่จะรักษาไว้ ปัญหาเฉพาะในด้านรักษาภาษานี้ก็มีหลายประการ อย่างหนึ่งต้องรักษาให้บริสุทธิ์ในทางออกเสียง คือ ให้ออกเสียงให้ถูกต้องชัดเจน อีกอย่างหนึ่งต้องรักษาให้บริสุทธิ์ในวิธีใช้ หมายความว่า วิธีใช้คำมาประกอบประโยค นับเป็นปัญหาที่สำคัญ ปัญหาที่สาม คือ ความร่ำรวยในคำของภาษาไทย ซึ่งพวกเรานึกว่าไม่ร่ำรวยพอ จึงต้องมีการบัญญัติศัพท์ใหม่มาใช้ สำหรับคำใหม่ที่ตั้งขึ้นมีความจำเป็นในทางวิชาการไม่น้อย แต่บางคำที่ง่ายๆ ก็ควรจะมี ควรจะใช้คำเก่าๆ ที่เรามีอยู่แล้ว ไม่ควรจะมาตั้งศัพท์ใหม่ให้ยุ่งยาก”

พระราชดำรัสนี้แสดงให้เห็นถึงความสำคัญของการรักษาและพัฒนาภาษาไทยอย่างเหมาะสม ซึ่งเป็นแนวทางสำคัญในการอนุรักษ์ภาษาไทยมาจนถึงปัจจุบัน